Հույն քաղաքական գործիչ, Եվրոպական խորհրդարանի անդամ Նիկոս Անդրուլակիսը դատապարտել է Բաքվում բացված ռազմական ավարի պարկը, հայտնում է Greek City Times-ը։
Պատագամավորը սոցիալական ցանցերի իր էջերում գրել է, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը «վիրավորում է հայ զինվորների հիշատակը»՝ հիմնելով «բարբարոսության» պարկ։
«Միջազգային կազմակերպությունները չեն կարող լուռ անցնել մարդկության համար ամոթալի այս միջնադարյան պրակտիկայի կողքով», - ասել է Նիկոս Անդրուլակիսը։
ՀՅԴ Հայ դատի կենտրոնական գրասենյակը տեղեկացնում է, որ Կանադան կասեցրել է թուրքական ընկերությունների՝ ռազմական արտադրանքի արտահանման արտոնագրերը։
Գրասենյակի հայտարարությունը ներկայացնում ենք ստորև․
«Ապրիլի 12-ին Կանադայի արտաքին գործերի նախարար Մարկ Գարնեաուն հայտարարություն է տարածել, ըստ որի` ղարաբաղյան վերջին պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի կողմից կանադական տեխնոլոգիաների օգտագործման հետաքննության ավարտից հետո, կանադական կառավարությունունը դադարեցնում է կանադական ռազմական արտադրանքի և տեխնոլոգիաների արտահանումը Թուրքիա։
Կանադայի արտգործնախարարը փաստված է համարել Թուրքիայի կողմից կանադական տեխնոլոգիաների կիրառումը ղարաբաղյան պատերազմի ընթացքում և կասեցրել Թուրքիա ռազմական նշանակության արտադրանքի արտահանման գործող արտոնագրերը։ Մասնավորապես խոսքը «Բայրակթար» անօդաչուների տեղորոշման և տեսանկարահանման կանադական Wescam համակարգերի մասին, որոնք առանցքային նշանակություն ունեն անօդաչու սարքի համար։
Թուրքիային ռազմական նշանակության արտադրանքի վաճառքի հետ կապված հարցերը մշտապես եղել են ՀՅԴ Հայ դատի Կանադայի հանձնախմբի քաղաքական առաջնահերթությունների շարքում։ Խնդիրը կանադական հասարակական-քաղաքական շրջանակներում սկսեց քննարկվել դեռևս 2019թ․ աշնանը, երբ կանադական կողմը, Հյուսիսային Սիրիա թուրքական ուժերի ներխուժմամբ պայմանավորված, կասեցրեց հատուկ նշանակության ռազմական արտադրանքի վաճառքը Թուրքիային։ Սակայն Թուրքիան, վարձելով կանադական լոբբիստական կազմակերպությունների, 2020 թ․ առաջին կեսին մոլորության մեջ գցեց կանադական կառավարությանը՝ հավաստիացնելով, թե «Բայրակթար» անօդաչուների համար անհրաժեշտ կանադական համակարգերը չեն կիրառվելու հարվածային անօդաչուների պատրաստման ժամանակ, այլ բացառապես օգտագործվելու են Սիրիայում թուրքահպատակ բնակչության պաշտպանության համար։
Կանադայի կառավարության կողմից նման որոշման ընդունումը ռազմաքաղաքական ապտակ է թուրքական պետությանը։ Աշխարհում մեծ չէ այն պետությունների թիվը, որոնք Թուրքիայի նկատմամբ ռազմական արտադրանքի վաճառքի արգելք/կասեցում ունեն, բացի այդ Կանադան ՆԱՏՕ-ի առանցքային անդամներից է և Թուրքիայի համար ռազմական նշանակության արտադրանքի ձեռքբերման առաջնային շուկաներից մեկը։ Հատկանշական է, որ Թուրքիայի կողմից ձեռքբերված կանադական ռազմական արտադրանքի ճնշող մեծամասնությունը ներառում է հենց Wescam-ի արտադրանքը։ Այսպիսով, այս կասեցումից հետո, ռազմարդյունաբերության ոլորտում, գրեթե ի սպառ խզվում են թուրք-կանադական առևտրային հարաբերությունները։ Բացի դրանից՝ կանադական հասարակական-քաղաքական շրջանակներում, խիստ դժգոհության առիթ է տվել այն հանգամանքը, որ, ըստ էության, Թուրքիան խաբեությամբ է ձեռք բերել կանադական առաջատար տեխնոլոգիաները։
Խիստ տարակուսելի է, որ Կանադայի արտգործնախարարության կողմից հրապարակված հետաքննության մեջ գրված է. «Կանադան դիմել է Հայաստանին` տրամադրել ցանկացած տեղեկատվություն, որը կարող է օժանդակել «Բայրակթար» անօդաչուներում կանադական տեխնոլոգիաների կիրառման փաստին, սակայն Հայաստանի իշխանությունները նման տեղեկատվություն չեն տրամադրել», փաստորեն հետաքննության ընթացքում չօժանդակոլով կանադական իշխանություններին։
ՀՅԴ Հայ դատի Կանադայի հանձնախումբը շարունակելու է ջանքերը՝ հասնելու Թուրքիայի նկատմամբ Կանադայի կողմից ռազմական նշանակության ցանկացած արտադրանքի վաճառքի արգելքին»։
Keeping Up With the Kardashians ռեալիքի շոուի հայազգի աստղ Քիմ Քարդաշյանի քույրը՝ Քորթնի Քարդաշյանը, Instagram-ի իր սթորիների բաժնում լուսանկար է հրապարակել, որտեղ ներկայացվում է հայկական տոլմայի պատրաստման երեք տարբերակ:
«Հայկական ճաշատեսակի բաղադրատոմս՝ 3 տարբերակով», - հրապարակմանը կից գրել է Քորթնին:
Հսկայական բիլբորդեր են տեղադրվել ԱՄՆ Փենսիլվանիա նահանգում՝ կոչ անելով Բայդենին «արժանապատվորեն և խիզախաբար» ճանաչել Հայոց Ցեղասպանությունը: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում հայտնել է Հայերն այսօր-ը։
«Արշավը նախաձեռնել է Փենսիլվանիայի Հայ Դատի գրասենյակը»,- ասված է ֆեյսբուքյան գրառման մեջ։
ՌԴ ԱԳ փոխնախարար Ալեքսեյ Ռուդենկոն «Նովոյե վրեմյա» հայկական թերթին հարցազրույց է տվել՝ ՀՀ և ՌԴ միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 29-րդ տարեդարձի կապակցությամբ: Փոխնախարարն անդրադարձել է Լեռնային Ղարաբաղում 44-օրյա պատերազմից հետո Անդրկովկասում ստեղծված իրավիճակի հետ կապված տնտեսական և աշխարհաքաղաքական իրողություններին: Ռուդենկոն, մասնավորապես, անդրադարձել է Մոսկվային ուղղված մեղադրանքներին՝ պատմական դաշնակցին՝ Հայաստանին, պատերազմի ընթացքում «դավաճանելու» մասին:
«Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև հարաբերությունները բազմակողմ են և փոխլրացնող, դրանք չեն սահմանափակվում միայն ԼՂ խնդրի շուրջ փոխգործակցությամբ: Այս առումով մենք մեծ նշանակություն ենք տալիս ՀՀ և ՌԴ միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 29-ամյա տարեդարձին: 1992 թ. ապրիլի 3-ին մեր երկրները նոր էջ բացեցին փոխշահավետ բարեկամական դարավոր կապերի պատմության մեջ»,- նշել է նա:
Փոխնախարարն ընդգծել է, որ այս տարիների ընթացքում հայ-ռուսական համագործակցությունն իրապես դաշնակցային բնույթ է ստացել, առանձնանում է քաղաքական երկխոսության բարձր ինտենսիվությամբ, փոխգործակցության ոլորտների լայն շրջանակով:
«2020 թ. նոյեմբերի 9-ին երեք երկրների ղեկավարները հայտարարություն են ընդունել, որը թույլ կտար դադարեցնել արյունահեղությունը և սկսել խաղաղության գործընթաց:
Այսօր տարածաշրջանում տեղակայված ռուս խաղաղապահները և Հումանիտար արձագանքման կենտրոնը հանդես են գալիս որպես կայունության ու ավտանգության երաշխավորներ, իրականացնում են տեղի բնակչության համար կենսական կարևորության խնդիրներ: ՌԴ մինչ օրս մոտ 15 մլն դոլարի ուղղակի ֆինանսական աջակցություն է ցուցաբերել Լեռնային Ղարաբաղի տուժած բնակչությանը»,- նշել է նա:
Ռուդենկոն նկատել է, որ ՀՀ, ՌԴ և Ադրբեջանի փոխվարչապետների նախագահությամբ գործող, տարածաշրջանի տնտեսական և տրանսպորտային հաղորդակցության ապաշրջափակման հարցերով զբաղվող եռակողմ աշխատանքային խմբի ակտիվ աշխատանքի արդյունքում պայմաններ են ստեղծվում Հարավային Կովկասում նորմալ կյանքի վերականգնման, այն փոխադարձ վստահության, անվտանգության ու բարգավաճման տարածաշրջան ստեղծելու համար:
«Այս ամենը համոզիչ կերպով վկայում է, որ Ռուսաստանը միշտ պատրաստ է թիկունք դառնալ եղբայրական հայ ժողովրդին, միասին աշխատել՝ ի շահ ընդհանուր հետաքրքրությունների»,- նշել է նա:
Շվեյցարիայի դաշնային խորհրդի 33 պատգամավոր նամակով դիմել են երկրի կառավարությանը՝ հորդորելով ճնշում գործադրել Թուրքիայի վրա իր տարածքում, ինչպես նաև Հայաստանում, Սիրիայում, Լիբիայում և Իրաքում մարդու իրավունքների կոպիտ ոտնահարումների փաստերի կապակցությամբ:
Նրանք կոչ են արել երկրի կառավարությանը՝ հետաձգել Թուրքիայի հետ ազատ առևտրի մասին նոր համաձայնագիրը, քանի դեռ այդ երկիրը չի կատարել ՄԻԵԴ-ի որոշումները՝ տեղեկացնում է ANF News-ը:
Շվեյցարացի օրենսդիրներն արձանագրել են, որ ԼՂ վերջին պատերազմի ժամանակ Թուրքիան Ադրբեջան է ուղարկել վարձկանների, ինչը միջազգային իրավունքի կոպիտ խախտում է:
Նրանց գնահատմամբ՝ նմանօրինակ գործելաոճ Անկարան ցուցաբերել է նաև Լիբիայում:
«Մենք խորապես հավատացած ենք, որ Շվեյցարիայի մարդասիրական ավանդույթները և Համադաշնության կողմից պաշտպանության տակ առնված արժեքները կշարունակվեն»,- նշել են խորհրդարանականները՝ հույս հայտնելով, որ իրենց կոչը կհասնի հասցեատերերին:
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովն արձագանքել է ադրբեջանական կողմի պնդումներին, թե Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում հայտնաբերվել են «Իսկանդեր» հրթիռային համակարգերի մասեր:
«Դա նոր տեղեկություն է, որ անհայտ է, ես տեղեկություններ չունեմ: Հակամարտության ժամանակ Իսկանդերները չեն օգտագործվել, և այս փաստը հաստատվել է»,- ասել է Կրեմլի ներկայացուցիչը:
Ամերիկացի կոնգրեսականները կոչ են անում Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի ագրեսիայից հետո որպես ԱՄՆ օգնություն ավելի քան 100 մլն դոլար հատկացնել Հայաստանին եւ Արցախին:
«Մենք ցանկանում ենք շնորհակալություն հայտնել կոնգրեսականներ Փալոնեին, Շփեյերին եւ Շիֆին ու նրանց գործընկերներին Արցախի եւ Հայաստանի համար օգնության այս փաթեթի առաջմղման համար՝ ի պատասխան Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի ագրեսիայի հետեւանքով առաջացած հումանիտար եւ անվտանգության ճգնաժամի»,- ասել է ANCA-ի ղեկավար Արամ Համբարյանը:
Կոնգրեսականներ Ֆրենկ Փալոնեի, Ջեկի Շփեյերի եւ Ադամ Շիֆի օրինագծում առաջ են քաշված հետեւյալ առաջարկները.
Լեռնային Ղարաբաղի հայ ժողովրդին ուղղակի օգնության հուսալի ֆինանսավորում վերակականգնման գործում, ներառյալ անհրաժեշտ բնակարանների, պարենային անվտանգության, ջրամատակարարման, բժշկական եւ փախստականների օգնության, վերականգնողական եւ ենթակառուցվածքային կարիքների համար:
2 միլիոն դոլար՝ Լեռնային Ղարաբաղում սովորական սպառազինության ոչնչացման ծրագրերի համար:
Պետքարտուղարության եւ USAID-ի միջոցով Հայաստանին 100 մլն դոլարի օգնություն տնտեսության, կառավարման, օրենքի գերակայության եւ անվտանգության ոլորտում:
ԱՄՆ ամբողջ օգնության դադարեցում Ադրբեջանին այնքան ժամանակ, մինչեւ չի հաստատվի Հայաստանի եւ Արցախի վրա բոլոր հարձակումների դադարեցումը:
Ադրբեջանի ֆուտբոլի ազգային հավաքականը (AFFA) պատրաստվում է համապատասխան բողոք ուղարկել ՖԻՖԱ-ին։ Այս մասին հայտնում է հենց հավաքականի մամուլի ծառայությունը։
Բողոքարկման պատճառն, իբրև թե, Հայաստան-Ռումինիա ազգային հավաքականների ընտրական խաղի ժամանակ «սադրանքն» էր՝ ամբիոնից կախված էր Արցախի դրոշը ։
Հիշեցնենք, որ այսօր Մունդիալ-2022-ի ընտրական փուլի 3-րդ տուրում Հայաստանի ազգային հավաքականը սեփական հարկի տակ ըդնունեց Ռումինիայի հավաքականին ու հաղթեց 3։2 հաշվով։ Մանրամասներն՝ այստեղ։
Ադրբեջանում` Գախ շրջանի Զագատալա կայարանից 23 կմ հարավ ընկած հատվածում երկրաշարժ է տեղի ունեցել: Ինչպես հայտնում է ԱՊԱ գործակալությունը` երկրաշարժը տեղի է ունեցել մարտի 31-ին` տեղական ժամանակով 13:04-ին:
Երկրաշարժի կենտրոնը եղել է 10 կմ խորության վրա, ուժգնությունը կազմել է 2,9 մագնիտուդ:
Պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանը օրերս ներողություն խնդրեց ՍԴ սխալ դատավորներ ընտրելու համար, և ես կարծում էի, որ նման հայտարարություն կլինի «Իմ քայլը» խմբակցության անունից: Այդ մասին ԱԺ-ում հայտարարությունների ժամին ասաց ԱԺ անկախ պատգամավոր Արման Բաբաջանյանը:
Պատգամավորի խոսքով՝ որևէ դատարան չի կարող սրբագրել Մարտի 1-ի զարհուրելի հանցագործությունը, որևէ մեկը չի մոռանա Քոչարյանի դերակատարությունը Մարտի 1-ի իրադարձություններում, որը, ըստ Բաբաջանյանի, իրականացվել է ոստիկանության, բանակի և քրեաօլիգարխիայի միջև հանցավոր համաձայնությամբ:
Նա թվարկեց 10 զոհերի անունները և ներողություն խնդրեց նրանցից այս փուլում նման մեծ տապալման համար:
«Մենք չկարողացանք դատական արդար քննությամբ հասնել ճշմարտության բացահայտմանը, բայց հույս ունեմ, որ մեզ, ի վերջո, հաջողվելու է բացահայտել կատարվածի ողջ պատկերը»,- ընդգծեց պատգամավորը:
Բաբաջանյանը կարծում է, որ ՍԴ որոշումից հետո հին իշխանությունները փորձելու են հասնել ռևանշի և վերականգնել հին համակարգը:
«Ձեռնոցը նետված է, և մենք պետք է համախմբենք և փոխենք միջավայրը՝ փոխելով նաև դատական համակարգը: Այսօր դատական համակարգն իր վիճակի չէ իրականացնել արդարադատություն, և մեզ անհրաժեշտ է իրականացնել արմատական փոփոխություններ: Վաղը՝ ժամը 13:00-ին, ԲԴԽ շենքի առջև «Հանուն Հանրապետության» կուսակցությունը բողոքի ակցիա է իրականացնելու: Հրավիրում ենք բոլոր նրանց, ովքեր այս տարիներին տուժել են անօրինություններից»,- ասաց պատգամավորը:
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել Անվտանգության խորհրդի նիստ:
Քննարկվել են Հայաստանի և Արցախի շուրջ անվտանգային միջավայրի ձևավորմանն ու ամրապնդմանը, տարածաշրջանում տեղի ունեցող զարգացումներին և հեռանկարներին վերաբերող հարցեր:
ՀՀ ԱԳՆ-ն հայտարարություն է տարածել Բաքվում Արցախյան պատերազմին նվիրված «պուրակի» բացման վերաբերյալ։
«Ապրիլի 12-ին Ադրբեջանի նախագահի մասնակցությամբ Բաքվում բացվել է Արցախյան պատերազմին նվիրված «պուրակ», որտեղ հայկական զինվորական տեխնիկայի հետ մեկտեղ ցուցադրված են հայկական զինված ուժերի ծառայողների կերպարներ (մանեկեններ), Հայաստանի ու Արցախի զինվորների անձնական իրեր և զոհված հայ զինվորականների սաղավարտներ: «Պուրակի» բացման արարողությունը և դրանում Ադրբեջանի նախագահի ելույթն ի ցույց են դնում, որ վերոնշյալ գործողությունն ուղղված է հրապարակայնորեն նսեմացնելու պատերազմում զոհվածների հիշատակը, անհայտ կորածներին ու գերիներին, ոտնահարելու նրանց ընտանիքների իրավունքներն ու արժանապատվությունը:
Այն ժամանակ, երբ դեռևս լիովին հասցեագրված չեն Արցախի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմի հետևանքները, երբ Ադրբեջանում պատանդառության մեջ են գտնվում բազմաթիվ հայ ռազմագերիներ, դիակապտության տարրերով պարուրված նման «ցուցադրության» կազմակերպմամբ Ադրբեջանը վերջնականապես ամրագրում է իր դիրքը որպես անհանդուրժողականության և այլատյացության համաշխարհային կենտրոն: Ադրբեջանի բարձր ղեկավարության նման մարդատյաց գործելաոճն առավել խոսուն է, քան խաղաղության և հանդուրժողականության, բազմամշակութայնության վերաբերյալ ցանկացած հայտարարություն կամ PR-ակցիա:
Մի կողմից Ադրբեջանի ղեկավարությունը հանդես է գալիս Հայաստանի կողմից հնարավոր ռևանշիզմի վերաբերյալ դիտարկումներով, իսկ մյուս կողմից նման ցուցադրությամբ փորձ է կատարում մոնումենտալացնել ռևանշիզմը, մարդատյացությունը և ազգամիջյան ատելությունը։ Նման քայլերն ի ցույց են դնում, թե որքան հեռու է կանգնած Ադրբեջանի ղեկավարությունը ետհակամարտային իրավիճակի, տարածաշրջանային խաղաղության և հաշտեցման վերաբերյալ իր իսկ դեկլարատիվ հայտարարություններից»։
ՀՀ նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանի գրասենյան արձագանքել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հնչեցրած հայտրարություններին։
Իլհամ կեղծարարը հայոց պատմությունն ու մշակույթը լկտիաբար կեղծելու, հայ ժողովրդի պատմական բնօրրան Արցախն ու Հայաստանի Հանրապետությունն իր մայրաքաղաքով սեփականաշնորհելու փորձերից հետո որոշել է իրեն հատուկ ցինիզմով հիմա էլ նենգափոխել բանակցային գործընթացի պատմությունն ու Ապրիլյան քառօրյայում Ադրբեջանի ձախողումը վերափոխել հաղթանակի, պատերազմը դադարեցնելու իր միջնորդավորված խնդրանքը վերագրել հակառակ կողմին, երկխոսության տեքստեր հորինել և իբրև ուղիղ մեջբերումներ՝ ցիտել այդ հորինվածքները:
Եվ գտել է իր ստերը իրականության փոխարեն մատուցելու «հնարքը»՝ ամեն առիթով նույն բանը հետևողականորեն կրկնել այնքան, մինչև դիմացինը հոգնի դրանք հերքելուց կամ պարզապես արհամարհի իր պես ստախոսին, ու հրապարակում մնան միայն սեփական ստերը՝ որպես «իրականության» վկայություններ:
Եթե Սերժ Սարգսյանը երբևէ որևէ բան խոստացել է Իլհամ Ալիևին, ապա դա սեփական ծոծրակը տեսնելն է, երբ անվտանգության գոտի համարվող տարածքները փոխզիջման արդյունքում թողնելուց առաջ չկատարվեին հայկական կողմի պահանջները՝ Ադրբեջանի կազմից դուրս Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի որոշման, Հայաստանի և Արցախի միջև անխափան և հուսալի ցամաքային սահմանի (ցամաքային կապի) և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության՝ միջազգայնորեն երաշխավորված անվտանգության ապահովման ուղղությամբ:
Դիվանագիտական ճակատում և պատերազմում Սերժ Սարգսյանին պարբերաբար պարտված Ալիևի ներկայիս ոգևորությունը որքան էլ հասկանալի է, միաժամանակ զավեշտալի են այդ ոգևորությունից գլուխը կորցրած Ադրբեջանի նախագահի՝ ժամանակ առ ժամանակ հնչող իրարամերժ հայտարարությունները.
Սերժ Սարգսյանը, ըստ Ալիևի, մեկ մերժում էր հողերը վերադարձնել, և Քարվաճառն ու Լաչինը Սերժ Սարգսյանի օրոք, միևնույն է, այդպես էլ իրենց չէին հանձնելու, ուստի 2020 թվականին իրենք վերջապես հերոսաբար գրավեցին դրանք (bit.ly/2Rl3dhV), մեկ էլ՝ Սերժ Սարգսյանը խոստանում էր հանձնել հողերը ու չէր հանձնում, մի երրորդ դեպքում՝ փակ դռների հետևում իրեն ստիպում էին ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը, բայց Ադրբեջանը երբեք չի համաձայնի գնալ այդ քայլին (bit.ly/329iXa1):
ԱՀ ԱԽ նախկին ղեկավար Սամվել Բաբայանը հերքել է շրջանառվող լուրերն առ այն, որ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն իրեն համոզում է դառնալ Արայիկ Հարությունյանին այլընտրանք՝ Արցախում նախագահ։ Այս մասին Բաբայանը խոսել է այսօր լրագրողների հետ զրույցում։
Այս առնչությամբ նա, մասնավորապես, նշել է․
«Երբեք որևէ մեկի պոչը չեմ եղել և ինձ համոզել չեն կարող»։
ՀՀ գլխավոր դատախազությունը «ԱրմՆյուզ» հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում Սերժ Սարգսյանի կողմից ենթադրյալ գաղտնի տեղեկություններ հրապարակելու վերաբերյալ դիմում է ուղարկել ՀՀ Ռազմական ոստիկանություն՝ ՀՀ Քրեական դատավարության օրենսգրքի 180-181-րդ հոդվածներով (Հանցագործությունների մասին հաղորդումների քննարկման կարգը, Հանցագործությունների մասին հաղորդումների քննարկման արդյունքում ընդունվող որոշումները) սահմանված կարգով նյութեր նախապատրաստելու ու ընթացքը լուծելու։ Այս մասին Infocom-ի հարցմանն ի պատասխան՝ հայտնել են Գլխավոր դատախազությունից։ Իսկ ահա Ռազմական ոստիկանությունից մեզ հայտնեցին, որ ապրիլի 8-ից Դատախազության դիմումի հիման վրա նյութեր են նախապատրաստվում․ նյութերի նախապատրաստման ժամկետը տասը օր է, որից հետո որոշում է կայացվում կամ քրեական գործ հարուցելու կամ քրգործի հարուցումը մերժելու մասին, գրում է Infcom-ը։
Այս տարվա փետրվարի 16-ին Սերժ Սարգսյանը ծավալուն հարցազրույց էր տվել «ԱրմՆյուզ» հեռուստաընկերությանը, որտեղ, ի թիվս այլնի, խոսել էր նաեւ իր կառավարման օրոք ռազմական ոլորոտում պլանավորվող կամ իրականացվող աշխատանքների մասին։ Նա հայտարարել էր, որ իրենք հաստատել էին 2018-2024 թվականների համար երկու փաստաթուղթ՝ զինված ուժերի զարգացման պլան՝ ինչ պետք անել, ինչ փոփոխություն պետք է մտցնել զինված ուժերում եւ որ զինատեսակները պետք է զարգացնել։ Ըստ նրա՝ այս փաստաթղթի հիման վրա կազմվել էր ռազմական տեխնիկայի եւ սպառազինության ձեռքբերման պլան, որի համար նախատեսված էր 1 մլրդ 300 մլն դոլար, իսկ այդ միջոցների աղբյուրները, Սարգսյանի վստահեցմամբ, հստակորեն կային։ Վերջինիս հայտարարության համաձայն՝ նախատեսված էր մինչեւ 2024 թիվը ձեռք բերել 2500 անօդաչու թռչող սարք, ընդ որում՝ 2018-2020 թվականների համար նախատեսված էր ձեռք բերել 1000-ից ավելի ԱԹՍ՝ ե՛ւ հարվածային, ե՛ւ հետախուզական: Սակայն, նրա համոզմամբ, կառավարող նոր ուժը եկել ու փոխել է ամբողջ պլանը։
Հարցազրույցի հաջորդ օրը՝ փետրվարի 17-ին, Infocom-ը գրավոր հարցմամբ դիմեց ՀՀ պաշտպանության նախարարություն՝ ի թիվս այլնի ճշտելու՝ արդյոք որեւէ փաստաթղթով նախատեսված եղե՞լ է 2018-2020 թթ․ ձեռք բերել 1000-ից ավելի հարվածային եւ հետախուզական ԱԹՍ եւ «Տոր» զենիթահրթիռային համալիրներ։ Հարցման մեջ խնդրել էինք հստակեցնել՝ եթե հայցվող տեղեկությունները պարունակում են որեւէ մակարդակի պետական կամ ծառայողական գաղտնիք, ապա Սերժ Սարգսյանի նույնաբովանդակ հայտարարությունը համարվու՞մ է գաղտնիքի բացահայտում, թե՞ ոչ։
Մարտի 31-ին Պաշտպանության նախարարությունը մերժեց տեղեկության տրամադրումը՝ նշելով, որ հայցված տեղեկությունները պարունակում են պետական գաղտնիք։ ՊՆ-ն, մասնավորապես, հղում արեց հետեւյալ իրավական ակտերին․ «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքի 8-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետ (մերժվում է տեղեկության տրամադրումը, եթե դա պարունակում է պետական, ծառայողական, ․․․ գաղտնիք), «Պետական եւ ծառայողական գաղտնիքի մասին» օրենքի 9-րդ հոդվածի 1-ին կետի «բ» ենթակետ եւ 12-րդ հոդված (ռազմարդյունաբերական համալիրի ծրագրերի, դրանց բովանդակության և կատարման արդյունքների, սպառազինությունների և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ուղղությունների, դրանց արտավարատեխնիկական բնութագրերի ու մարտական կիրառության հնարավորությունների մասին տեղեկությունները դասվում են պետական եւ ծառայողական գաղտնիքի շարքին), ՀՀ կառավարության 13.03.1998 N173 որոշմամբ հաստատված ցանկի 6-րդ կետ (պետական գաղտնիքի շարքին դասվող տեղեկություններ), ՀՀ պաշտպանության նախարարի 09.07.2015թ․ N 9-ՆԳ հրամանով գործողության դրված «ՀՀ ՊՆ համակարգի գաղտնագրման ենթակա տեղեկությունների ընդլայնված գերատեսչական ցանկի» 25-րդ, 26-րդ, 27-րդ, 30-րդ կետերի պահանջներ։
Ինչ վերաբերում է մեր հարցին՝ եթե այդ տեղեկությունները համարվում են պետական գաղտնիք, ապա գաղտնիքին հասանելիություն ունեցած անձի՝ Սերժ Սարգսյանի կողմից դրանց մասին հայտարարելը չի՞ համարվում պետական գաղտնիքի բացահայտում, Պաշտպանության նախարարությունից բանավոր առաջարկեցին դիմել Ազգային անվտանգության ծառայություն։
Նույն օրը՝ մարտի 31-ին, ՊՆ-ի խորհրդով հարցում ուղարկեցինք ՀՀ ԱԱԾ՝ հայտնելով, որ ՊՆ-ից ստացած պատասխանի համաձայն՝ ԱԹՍ-ներ, զենիթահրթիռային համալիրներ ձեռք բերելու վերաբերյալ տեղեկությունները համարվում են պետական եւ ծառայողական գաղտնիք։ Նշել էինք, որ այս տեղեկությունների մասին Սերժ Սարգսյանը խոսել է «Արմնյուզ» հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցի ժամանակ, ըստ այդմ՝ Սարգսյանի՝ նույնաբովանդակ հրապարակային հայտարարությունները համարվո՞ւմ են պետական եւ ծառայողական գաղտնիքի բացահայտում, եւ եթե այո, ապա պետական եւ ծառայողական գաղտնիքի հրապարակման հատկանիշներով քրեական գործ հարուցելու համար նյութեր նախապատրաստվե՞լ են։
Ապրիլի 6-ին ԱԱԾ-ից մեր հարցմանն ի պատասխան հայտնել են, որ Կառավարության 1998 թվականի մարտի 13-ի N173 որոշման համաձայն՝ սպառազինության եւ ռազմական տեխնիկայի երկարաժամկետ կանխատեսումների ուղղությունները կամ զարգացման ծրագրերը բացահայտող տեղեկությունները պետական գաղտնիքի շարքին դասելու լիազորությունները վերապահված են ՀՀ պաշտպանության նախարարությանը։ ԱԱԾ-ն էլ իր հերթին առաջարկել է հայցվող տեղեկությունը ստանալու համար դիմել ՀՀ ՊՆ։ Իսկ ՊՆ-ից, ինչպես նշեցինք վերեւում, առաջարկել էին դիմել ԱԱԾ։
ԱԱԾ ուղարկած հարցումը մարտի 31-ին ուղարկել էինք նաեւ ՀՀ գլխավոր դատախազություն, որտեղից էլ ապրիլի 9-ին հայտնել են, որ հրապարակումն ուղարկվել է Ռազմական ոստիկանություն՝ սահմանված կարգով նյութեր նախապատրաստելու ու ընթացքը լուծելու։
Այսպիսով, ՊՆ-ն եւ ԱԱԾ-ն չեն կողմնորոշվում, թե իրենցից որն է իրավասու պարզաբանել՝ երկրի նախագահի պաշտոնը զբաղեցրած, գերագույն գլխավոր հրամանատար հանդիսացած անձի կողմից հրապարակվե՞լ են ենթադրյալ պետական գաղտնիք պարունակող տեղեկություններ, թե՞ ոչ։ Իսկ ՀՀ գլխավոր դատախազությունը Սերժ Սարգսյանի՝ ենթադրյալ գաղտնիք պարունակող տեղեկություններով փետրվարին հրապարակված հարցազրույցը միայն ապրիլին է ուղարկել Ռազմական ոստիկանություն՝ նյութեր նախապատրաստելու։
Ադրբեջանում մնացած հայ գերիների վերադարձը Ռուսաստանի համար առաջնահերթ խնդիրներից է։ Այս մասին «Մոսկվայի տանը» լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց ՀՀ-ում ՌԴ դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը։
«Գերիների խնդրի մասին խոսում են թե՛ մեր ղեկավարությունը, թե՛ խաղաղապահները։ Տարվում են աշխատանքներ, կա որոշակի առաջընթաց։ Գերիների հարցը Ռուսաստանի համար առաջնահերթ հարցերից է», - ասաց նա։
Անդրադառնալով Ադրբեջանի հայտարարություններին, որ գերիների հարցը արդեն լուծված է՝ ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանն ասաց, որ ռուսական կողմը շարունակում է աշխատանքներ տանել գերիների վերադարձի ուղղությամբ։
«Ինձ համար բարդ է Ադրբեջանի հայտարարությունները մեկնաբանելը, կարող եմ ասել միայն, որ Ռուսաստանը շարունակում է աշխատանքները», - ասաց նա։
Նա հաստատեց, որ գերիների վերադարձի ուղղությամբ շարունակելու է զբաղվել անձամբ գեներալ-լեյտենանտ Ռուստամ Մուրադովը։
ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունն անդրադարձել է Մարաղայի ցեղասպանության 29-րդ տարելիցին.
«Ապրիլի 10-ին լրանում է Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանի Մարաղա ավանի խաղաղ բնակչության դեմ իրականացված ցեղասպանության 29-րդ տարելիցը:
Ադրբեջանական զորքերը, ներխուժելով Մարաղա, դաժանաբար սպանեցին և կտտանքների ենթարկեցին տեղի խաղաղ բնակչությանը, այդ թվում՝ կանանց, երեխաներին և ծերերին։
Ոճրագործներն արժանացան պետական բարձր պարգևների, իսկ նրանց հրամանատարը՝ Ադրբեջանի Ազգային հերոսի կոչման, ինչը փաստում է, որ Ադրբեջանում հայատյաց և ցեղասպան քաղաքականությունը խրախուսվում է ամենաբարձր պետական մակարդակով:
Մարդկության և մարդկայնության դեմ ուղղված հանցագործությունները վաղեմության ժամկետ չունեն և պետք է դատապարտվեն։
Մարաղայի ողբերգական դեպքերը չսպիացող վերք են մեր ժողովրդի հիշողության մեջ»:
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Արմավիրի մարզ կատարած այցից տեսանյութ է հրապարակել Ֆեյսբուքի իր էջում:
«Լավ ապագայի համար մեզ առաջինը պետք է անվտանգություն: Ո՞նց ենք մենք ապահովելու մեր երկրի արտաքին անվտանգությունը: Երեք միջոց կա: Առաջինը՝ մենք լայնածավալ բարեփոխումներ ենք անցկացնելու մեր զինված ուժերում, բայց մյուս կողմից՝ մենք ոչ թե խորացնելու ենք մեր ռազմական և ռազմատեխնիկական համագործակցությունը ՌԴ-ի հետ, որովհետև մենք առանց այն էլ շատ խոր համագործակցում ենք, մենք, ավելի ճիշտ, նոր բովանդակություն ենք հաղորդելու:
Գիտեք, որ Հայաստանում կա հայ-ռուսական համատեղ զորախումբ և այդ զորախմբի հետագա զարգացումը պիտի դառնա մեր անվտանգային համակարգի կարևորագույն առանցքներից մեկը: Մենք պետք է մտածենք ժամանակի ընթացքում պրոֆեսիոնալ բանակ ունենալու մասին:
Սա արդեն հասունացած հարց է, բայց պրոֆեսիոնալ բանակը պայմանագրայինը չէ: Մեր մեծագույն խնդիրներից մեկը ո՞րն էր, որ մեր պայմանագրայինները 14 օր ծառայության մեջ են, 14 օր զբաղվում են այլ գործերով: Պրոֆեսիոնալ բանակն այն է, որ մենք կարողանանք այդ մարդկանց այնքան վճարենք, որ իրենք ամբողջ ամիսն անցկացնեն ծառայության մեջ, ծառայությունից դուրս գնան, ոչ թե հողագործությամբ զբաղվեն, այլ մարտական հերթապահությունից դուրս գնան, զբաղվեն մարտական գործով՝ այսինքն՝ պարապեն, որպես զինվոր, դառնան պրոֆեսիոնալ զինվոր»,- ասում է վարչապետը տեսանյութում:
Երրորդ կոմպոնենտը, ըստ վարչապետի, այն է, որ պետք է պատրաստվենք և տարածաշրջանը պատրաստենք անընդհատ, երկարատև և կայուն խաղաղության:
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այսօր տեսազանգ է ունեցել Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի նախագահ Օդիլ Ռենո-Բասոյի հետ:
Շնորհավորելով Օդիլ Ռենո-Բասոյին ՎԶԵԲ նախագահի պաշտոնն ստանձնելու կապակցությամբ՝ վարչապետն ասել է. «Հայաստանը բարձր է գնահատում ՎԶԵԲ-ի հետ գործընկերությունը, որի արդյունավետության մասին են վկայում ֆինանսական շուկայի, ՓՄՁ, էներգետիկայի, գյուղատնտեսության և այլ ոլորտներում հաջող իրականացվող ծրագրերը: Ցանկանում եմ ընդգծել ՀՀ կառավարության և ՎԶԵԲ-ի միջև շարունակական երկխոսության կարևորությունը՝ մեր երկրում կառուցվածքային բարեփոխումներին աջակցելու, ներդրումային միջավայրը բարելավելու և մրցունակ դարձնելու համատեքստում»:
Վարչապետը գոհունակությամբ նշել է, որ 2020 թ. Հայաստանում ՎԶԵԲ ներդրումային պորտֆելի ծավալը կազմել է 160 մլն եվրո, որը տարեկան ամենամեծ փաթեթն է գործընկերության ողջ ժամանակահատվածի ընթացքում: Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է կորոնավիրուսի համավարակի և պատերազմի հետևանքով առաջացած մարտահրավերներին, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակին և ներկայացրել դրանց հաղթահարման ուղղությամբ կառավարության գործողությունները: Վարչապետն ընդգծել է, որ Հայաստանը որևէ ջանք չի խնայում՝ Ադրբեջանի սանձազերծած ռազմական ագրեսիայի պատճառով Արցախում հումանիտար խնդիրները լուծելու ուղղությամբ, բայց և պակաս կարևոր չէ միջազգային հանրության, ֆինանսական կառույցների արձագանքը հումանիտար ճգնաժամին: Այս համատեքստում կառավարության ղեկավարը ՎԶԵԲ նախագահի ուշադրությունը հրավիրել է ավելի ինտենսիվ համագործակցության վրա:
ՎԶԵԲ նախագահը նշել է, որ բանկը կարևորում է Հայաստանի հետ հուսալի գործընկերությունը և հետաքրքրված է ենթակառուցվածքների, էներգետիկայի, մասնավոր հատվածի և ֆինանսական հաստատությունների զարգացմանն ուղղված համագործակցության խորացմամբ, նոր ծրագրերի ֆինանսավորմամբ: Օդիլ Ռենո-Բասոն արդյունավետ է համարել ՀՀ ֆինանսների նախարարության հետ աշխատանքը, որն ամուր հիմք է երկրի հետ գործընկերության ընդլայնման և համատեղ նախաձեռնությունները հաջող կյանքի կոչելու համար:
Զրուցակիցները մտքեր են փոխանակել համագործակցության ընթացիկ օրակարգի, ինչպես նաև հետագա ծրագրերի շուրջ: Երկուստեք կարևորվել է մասնավոր հատվածի մրցունակության բարձրացման ուղղությամբ համագործակցությունը: ՎԶԵԲ նախագահը կարևորել է կանանց տնտեսական ակտիվության խթանմանը միտված նախաձեռնությունները: Վարչապետն ընդգծել է, որ կառավարությունը խրախուսում է կանանց ակտիվ ներգրավվածությունը տարբեր, այդ թվում՝ ՓՄՁ ոլորտում, ինչը աղքատության հաղթահարման և տնտեսական բարեկեցության կարևոր գործիքներից է:
Արծարծվել են նաև ենթակառուցվածքային ծրագրերին, այդ թվում՝ Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի կառուցմանը վերաբերող հարցեր: Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է տարածաշրջանային հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակմանը՝ նշելով, որ կոմունիկացիոն ենթակառուցվածքների վերաբացումը հեռանկարային կարող է լինել համատեղ ծրագրերի համար:
Վարչապետը վերահաստատել է ՀՀ աջակցությունը ՎԶԵԲ-ի հնգամյա ռազմավարությանը, որի առաջնահերթությունները համահունչ են ՀՀ կառավարության գերակայություններին, և հավելել, որ մեր երկիրն ուրախ կլինի հյուրընկալել ՎԶԵԲ 2024 թ. տարեկան հավաքը, որի վերաբերյալ որոշումն արդեն կայացված է:
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այսօր տեսազանգ է ունեցել Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի նախագահ Օդիլ Ռենո-Բասոյի հետ:
Շնորհավորելով Օդիլ Ռենո-Բասոյին ՎԶԵԲ նախագահի պաշտոնն ստանձնելու կապակցությամբ՝ վարչապետն ասել է. «Հայաստանը բարձր է գնահատում ՎԶԵԲ-ի հետ գործընկերությունը, որի արդյունավետության մասին են վկայում ֆինանսական շուկայի, ՓՄՁ, էներգետիկայի, գյուղատնտեսության և այլ ոլորտներում հաջող իրականացվող ծրագրերը: Ցանկանում եմ ընդգծել ՀՀ կառավարության և ՎԶԵԲ-ի միջև շարունակական երկխոսության կարևորությունը՝ մեր երկրում կառուցվածքային բարեփոխումներին աջակցելու, ներդրումային միջավայրը բարելավելու և մրցունակ դարձնելու համատեքստում»:
Վարչապետը գոհունակությամբ նշել է, որ 2020 թ. Հայաստանում ՎԶԵԲ ներդրումային պորտֆելի ծավալը կազմել է 160 մլն եվրո, որը տարեկան ամենամեծ փաթեթն է գործընկերության ողջ ժամանակահատվածի ընթացքում: Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է կորոնավիրուսի համավարակի և պատերազմի հետևանքով առաջացած մարտահրավերներին, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակին և ներկայացրել դրանց հաղթահարման ուղղությամբ կառավարության գործողությունները: Վարչապետն ընդգծել է, որ Հայաստանը որևէ ջանք չի խնայում՝ Ադրբեջանի սանձազերծած ռազմական ագրեսիայի պատճառով Արցախում հումանիտար խնդիրները լուծելու ուղղությամբ, բայց և պակաս կարևոր չէ միջազգային հանրության, ֆինանսական կառույցների արձագանքը հումանիտար ճգնաժամին: Այս համատեքստում կառավարության ղեկավարը ՎԶԵԲ նախագահի ուշադրությունը հրավիրել է ավելի ինտենսիվ համագործակցության վրա:
ՎԶԵԲ նախագահը նշել է, որ բանկը կարևորում է Հայաստանի հետ հուսալի գործընկերությունը և հետաքրքրված է ենթակառուցվածքների, էներգետիկայի, մասնավոր հատվածի և ֆինանսական հաստատությունների զարգացմանն ուղղված համագործակցության խորացմամբ, նոր ծրագրերի ֆինանսավորմամբ: Օդիլ Ռենո-Բասոն արդյունավետ է համարել ՀՀ ֆինանսների նախարարության հետ աշխատանքը, որն ամուր հիմք է երկրի հետ գործընկերության ընդլայնման և համատեղ նախաձեռնությունները հաջող կյանքի կոչելու համար:
Զրուցակիցները մտքեր են փոխանակել համագործակցության ընթացիկ օրակարգի, ինչպես նաև հետագա ծրագրերի շուրջ: Երկուստեք կարևորվել է մասնավոր հատվածի մրցունակության բարձրացման ուղղությամբ համագործակցությունը: ՎԶԵԲ նախագահը կարևորել է կանանց տնտեսական ակտիվության խթանմանը միտված նախաձեռնությունները: Վարչապետն ընդգծել է, որ կառավարությունը խրախուսում է կանանց ակտիվ ներգրավվածությունը տարբեր, այդ թվում՝ ՓՄՁ ոլորտում, ինչը աղքատության հաղթահարման և տնտեսական բարեկեցության կարևոր գործիքներից է:
Արծարծվել են նաև ենթակառուցվածքային ծրագրերին, այդ թվում՝ Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի կառուցմանը վերաբերող հարցեր: Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է տարածաշրջանային հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակմանը՝ նշելով, որ կոմունիկացիոն ենթակառուցվածքների վերաբացումը հեռանկարային կարող է լինել համատեղ ծրագրերի համար:
Վարչապետը վերահաստատել է ՀՀ աջակցությունը ՎԶԵԲ-ի հնգամյա ռազմավարությանը, որի առաջնահերթությունները համահունչ են ՀՀ կառավարության գերակայություններին, և հավելել, որ մեր երկիրն ուրախ կլինի հյուրընկալել ՎԶԵԲ 2024 թ. տարեկան հավաքը, որի վերաբերյալ որոշումն արդեն կայացված է:
Գյուղական համայնքներում, որոնք ունեն ավելի շատ բնակիչների սպասարկելու հնարավորություն ունեցող ենթակառուցվածքներ, նոր բնակելի տներ կբացվեն։ Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում հայտնեց Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նորանշանակ նախարար Մեսրոպ Առաքելյանը։
«Կառուցվել է մի քանի հարյուր կացարան, ընդհանուր նախագիծը երեք տարվա համար է։ Կան գյուղեր, որոնց ենթակառուցվածքները թույլ են տալիս բնակելի տները մեծացնել, այսինքն՝ այդ գյուղի բնակչությունը վերաբնակվելու է առկա մի գյուղում նաև հաշվի են առնվել տվյալ գյուղի բնակչության կարծիքը։ Նաև Արցախի քաղաքացիների բոլոր սոցիալական պարտավորությունները պատշաճ կատարվում են»,- նշեց Առաքելյանը։
Հարցին՝ կա սկզբունք, որ քաղաքում տուն կորցրած մարդը քաղաքում պետք է տուն ստանա, նախարարը պատասխանեց, որ նախագծում հենց այդ սկզբունքն է որդեգրված։
Նախարարի խոսքով՝ այս պահին պատերազմի հետևանքով հաշմանդամություն ունեցող անձանց բժշկասոցիալական փորձաքննության գործընթացը գրեթե ավարտվել է։
Մեսրոպ Առաքելյանի հայտնած տվյալներով՝ արցախցիների մոտ 3 միլիարդ վարկային պարտավորություններ ներվել են վարկային և բանկային կազմակերպությունների կողմից։
«Իհարկե, չեմ բացառում, որ հնարավոր է որոշակի թերացումներ լինեն, այդ թերացումների հիմքում հնարավոր է ընկած լինի տեղեկատվության բացակայությունը՝ թեև ՊՆ կենտրոնական բանկի միջոցով փոխանցել է զոհված և վիրավորում ստացած զինծառայողների տվյալները։ Համակարգային առումով գլոբալ խնդիր չկա»,- հավելեց Մեսրոպ Առաքելյանը։
Թիվ 1 Դիտարկում | Ի՞նչ է կատարվում բենզինի շուկայում
Բենզինի շուկայում կատարվող իրադարձությունները մինչ հեղափոխությունը հասարակ սպառողին և քաղաքացիներին այնքան էլ հետաքրքիր չէին, քանզի կառավարվում և պատկանում էին որոշակի շրջանակների, որտեղ գնագոյացման տրամաբանաությունն ու շուկայի ծագումնաբանությունը որևէ վելուծության հնարավոր չէր ենթարկել։
Ամիսներ առաջ Հայաստանի ամենակարծր և կանխատեսելի ոլորտում տեղի ունեցավ մի գործարք, որը փոխեց խաղի կանոնները և սպառողին առաջարկվեց մրցակցային գին վառելիքի շուկայում։
Ապրիլի 6-ին տեղի ունեցավ ԱԺ Ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի հերթական նիստը:
ԱԺ պատգամավոր Սերգեյ Բագրատյանի հարցը ՀՀ կենտրոնական բանկի նախագահի տեղակալ Ներսես Երիցյանին վերաբերում էր դրամի արժեզրկմանը: Պատգամավորը հետաքրքրվեց՝ իրավիճակը կառավարելի՞ է, թե ոչ, ինչպե՞ս է նա տեսնում առաջիկայում հնարավոր քայլերը, որպեսզի սահմանաչափը չգերազանցի եւ ազդեցություն չունենա գնագոյացման վրա:
Ներսես Երիցյանը վստահեցրեց, որ դրամի արժեզրկման առնչությամբ իրավիճակը կառավարելի է. «Բնականաբար, կան համաշխարհային զարգացումներ. դոլլարն արժեւորվում է աշխարհի բոլոր վալյուտաների նկատմամբ: Կան դրսից եկող գնաճային տարբեր ճնշումներ, սակայն իրավիճակը կառավարելի է»,-եզրափակեց Երիցյանը:
Հայաստանում բենզինի գները օրեցօր շարունակում են աճել։ Ուշագրավ է, սակայն, որ դրան զուգահեռ, վերջերս Խաչատուր Սուքիասյանի կողմից ձեռք բերված «Ռան-օյլ» ընկերությունը բենզինը շարունակում է վաճառել ավելի ցածր գնով։ Օրինակ՝ եթե «Ֆլեշ»-ում ռեգուլյար բենզինը վաճառվում է 430 դրամով, cps-ում էլ ռեգուլյար տեսակի բենզինը վաճառվում է 410 դրամով, պրեմիումը՝ 430, ապա «Ռան-օյլ»-ում ռեգուլյար տեսակի բենզինը վաճառվում է 390, իսկ պրեմիումը՝ 410 դրամով։ Արդեն իսկ մեկնաբանություններ կան, որ տեղի ունեցողը դեմպինգ է, որը «Ռան-օյլ»-ը կիրառում է մյուս ընկերությունների նկատմամբ։
Տնտեսագետ Ատոմ Մարգարյանը, սակայն, պրոցեսը դեմպինգ չի որակում։ Նրա խոսքով՝ միջազգային շուկայում նավթի գները բարձրացել են, սակայն դա ամենևին չի նշանակում, որ ուղիղ կորելացիա գոյություն ունի նավթի գների դինամիկայի և բենզինի, դիզվառելիքի գների համար կարճաժամկետ կտրվածքում։ Կարճաժամկետ կտրվածքում անգամ նման կապ չկա էլ։ «Այլ բան է, որ ԵԱՏՄ օրենսդրությունը սկսել է աշխատել։ Բենզինը, դիզվառելիքը ենթաակցիզային ապրանք են։ Բացի դրանից, կա նաև շուկաների դիվերսիֆիկացման խնդիր։ Հնարավոր է նոր խաղացողների, որոնք նոր են մտել շուկա, և դա ողջունելի է, ներկրման աղբյուրները այլ են, ու նրանք կարողանում են ավելի էժան գնով գնել վառելիքի ներմուծման երկրից և փոխադրման ավելի էժան սխեմաներ են կիրառում։ Այսինքն՝ ավելի քիչ ծախս են անում վառելիքը Հայաստան հասցնելու համար, հետևաբար հաջողվում է ավելի մատչելի վաճառել։ Այնպես որ, այս ամենը պետք է ուսումնասիրել արժեգոյացման շղթայից ելնելով, ոչ թե վերջնական ապրանքների գներից ելնելով»,- ասաց Մարգարյանը։
Բացի այս ամենից, տնտեսագետի խոսքով, կա նաև մեկ այլ խնդիր. բենզինն ու դիզվառելիքը այն ապրանքներն են, որոնք, որպես կանոն, ստանդարտների տիրույթից միշտ շեղվել են։ Դրանց որակի խնդիր գոյություն ունի, և պետք է տեսնել, թե ինչ որակի, ինչ ստանդարտների համապատասխան ավտովառելիք է ներկրվում Հայաստան։ Կա նաև հարակից շուկաների, փոխարինող ապրանքների գործոնը։ «Բենզինն ու դիզվառելիքը և գազը՝ ինչպես սեղմված, այնպես էլ հեղուկ գազը, միմյանց փոխարինող ապրանքներ են, և այդ շուկաների միտումները ևս ազդում են այս ամենի վրա։ Այո, գները դեպի վեր են մղվում, դա փոխարժեքի պատճառով է։ Մոտավորապես 10 տոկոսով դրամի փոխարժեքի անկում է եղել, որում, իմ կարծիքով, մեծապես դեր է խաղացել պանդեմիայի և պատերազմի գործոնը, դրանով պայմանավորված նաև արտահանման կրճատումները, ինչն էլ հանգեցրել է վալյուտային մուտքերի կրճատման։ Մյուս պատճառը վերջին 1.5 տարվա ընթացքում տրանսֆերտների կատաստրոֆիկ կրճատումն ու ներդրումային հոսքերի կրճատումն է։ Այո, այս բոլոր գործոնները հանգեցրին դրամի արժեզրկման։ Իհարկե, Կենտրոնական բանկը իրականացրել է միջամտություն, ինչը, այո, ընդհանուր գնաճային ճնշումներ է առաջացրել։ Բայց վառելիքի մասով շատ սպեցիֆիկ է իրավիճակը, որովհետև Հայաստանը գործ ունի ներմուծման աղբյուրների մոնոպոլիայի հետ, և գնորդները բազմազան չեն։ Վաճառքի ցանցն էլ գերկենտրոնացած է, որը ևս գործոն է և ազդում է ավտովառելիքի գների վրա»,- ասաց Մարգարյանը՝ հավելելով, որ շատ հետաքրքիր կլիներ տեսնել, որ եթե վառելիքի գները ավելանում են, դրան զուգահեռ ծախսերը էական փոփոխության չեն ենթարկվում, ապա ինչպե՞ս է փոխվել այդ ընկերությունների դիրքը հարկատուների ցուցակում։
«Այնպես որ, այս խնդիրը բազմաթիվ ասպեկտներ ունի, և շուկան որպեսզի հավասարակշռվի, կարգավորվի, այդ անորոշությունների մակարդակը պետք է իջնի։ Բայց բոլոր դեպքերում ընդհանուր տենդենցը այն է, որ էներգակիրների միջազգային շուկայում գների բարձրացում կա, թանկացել են և՛ նավթը, և՛ գազը, և դա, բնականաբար, միջին ժամկետում հանգեցնելու էր ավտովառելիքի թանկացման»,- ասաց Մարգարյանը։
Ինչ վերաբերում է նկատվող գնաճի հակազդմանը, ապա տնտեսագետի խոսքով՝ պետք է դիվերսիֆիկացնել շուկան, ներկրման աղբյուրները դարձնել զանազան։ Հայաստանը, ըստ Մարգարյանի, հնարավորություն ունի վառելիք ներկրելու ինչպես Իրանից, այնպես էլ Թուրքմենստանից, Ղազախստանից և նման այլ աղբյուրներից, որոնք ավելի էժան էներգակիրներ են մատակարարում: «Այդպիսի նախագծեր կան։ Ֆունդամենտալ այն ծրագիրը, որը կա Իրանի հետ նավթավերամշակման գործարան կառուցելու և որոշակի մասը հայաստանյան ներքին շուկայում վաճառելու համար, կարծում եմ՝ ժամանակն է, որ պաշտոնյաները ու բիզնես հանրությունը մտածեն նման կարգի ծրագրեր շրջանառության մեջ դնելու մասին։ Մենք սյնպիսի վիճակում ենք, որ ռազմաքաղաքական վիճակն է պարտադրում նաև ռազմական նշանակության ստրատեգիական վառելիքը՝ բենզինը և դիզվառելիքը, դարձնել հասանելի։ Եվ այս իմաստով պետությունը պետք է միայն հարկ հավաքողի ու դիտորդի դերում չլինի։ Ոլորտը պետք է վերահսկողության տակ վերցնել, որպեսզի այս իրավիճակից ինչ-որ կերպ կարողանանք դուրս գալ»,- նկատեց Մարգարյանը։
Հիշեցնենք, որ 2020 թվականի հուլիսին Հայաստանը և Ղազախստանը նավթամթերքի մատակարարման և առևտրատնտեսական կապերի զարգացման վերաբերյալ համաձայնագիր ստորագրեցին։ Մարգարյանի խոսքով, սակայն, հաշվի առնելով վերջին 6-7 ամսվա զարգացումները և այն ֆորմատները, որի մեջ ներքաշված է նաև Ղազախստանը՝ որպես Ադրբեջանի դաշնակից, ապա շատ առումներով հնարավոր է նման խոչընդոտները դեր խաղան Հայաստան նավթամթերքի մատակարարումներ իրականացնելու ընթացքում: «Բոլոր դեպքերում շուկա մտնել-չմտնելու երկընտրանքը նորեկների համար շատ բարդ է ստացվում դրական ելքի իմաստով, եթե շուկայում արդեն հիմնական խաղացողները իրականացնում են կազմակերպված դիմակայություն։ Ես դա չեմ բացառում, և չպետք է խնդրին նայել միայն դեմպինգի տեսանկյունից։ Այս պրոբլեմը ուղղված է ՏՄՊՊՀ-ին։ Եթե նման բան լիներ, ապա իրենք պետք է արձանագրեին և վարույթ սկսեին, բայց մենք նման դեպքի ականատես չենք եղել առայժմ։ Ամեն դեպքում պատասխանատու կառույցները չպետք է թույլ տան, որ շուկաները գտնվեն անարդար մրցակցության տիրույթում, և շուկայի հիմնական խաղացողները գերշահույթներ կամ ռենտա կորզեն ի հաշիվ իրենց հիմնական սնուցողների»,- ասաց տնտեսագետը։
Մեր հարցին՝ ամեն դեպքում ստեղծված իրավիճակում ինչպե՞ս է հաջողվում, օրինակ, «Ռան-օյլ»-ին ավելի մատչելի վաճառել բենզինը, Մարգարյանը պատասխանեց, որ դասական սխեմայի համաձայն՝ եթե կա շուկայի հնաբնակ խաղացող, և ի հայտ է գալիս նորեկ խաղացող, ապա հնաբնակը երկու տարբերակ ունի՝ կա՛մ պետք է վաճառքի ծավալը թողնի նույնը, կա՛մ կրճատի։ Սովորաբար ողջամիտ մոտեցումը լինում է այն, որ շուկայի հնաբնակ խաղացողը կրճատում է վաճառքի ծավալը, որովհետև եթե նորեկը մտնում է շուկա, նա մեծացնում է առաջարկը, որի պարագայում գները անխուսափելիորեն պետք է նվազեն. «Այսինքն՝ կա խնդիր՝ եթե նորեկը կարողանում է իր ծախսերի շրջանակներում ավելի էժան բենզին ներկրել, և դա դուր չի գալիս շուկայի հնաբնակ խաղացողներին, ապա վերջիններս սկսում են շուկայում ջրերը պղտորել։ Բայց ամբողջ հարցն էլ այն է, որ շուկայի հնաբնակները ըստ էության կա՛մ անարդյունավետ են աշխատում, կա՛մ պարզապես չհիմնավորված շահույթներ են ստանում։ Հարցը ուսումնասիրությունների դաշտում է։ ՏՄՊՊՀ-ն եթե ուսումնասիրի և պարզի, որ, այո, այդ 20-30 դրամը, որը վաճառում է նորեկ ընկերությունը, լրիվ ողջամիտ ծախսերի ու շահույթների շրջանակներում է, իսկ ավելի հնաբնակները պարզապես ավելի բարձր շահույթներ են ստանում դրանք ծախսերի տակ մտցնելով ու խաբում են սպառողներին՝ շորթելով ավելի բարձր գումարներ, ապա արդեն կարող է պարզվել, որ շուկայի հնաբնակները խնդիր ունեն ոչ միայն հիմա, այլև նախկինում։ Մեծ հարց է»,- եզրափակեց Ատոմ Մարգարյանը։
Ինչ վերաբերում է Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովին, ապա կառույցը շարունակելու է ուշադրության կենտրոնում պահել բենզինի և դիզելային վառելիքի շուկայում տեղի ունեցող զարգացումները և առաջիկայում հանդես կգա հրապարակմամբ տնտեսվարող սուբյեկտների կազմի հնարավոր փոփոխությունների, դրանց մասնաբաժինների և շուկաների կառուցվածքային այլ հարցերի վերաբերյալ:
Հայաստանյան բանկերը ներել են Արցախի պատերազմում զոհված անձանց և նրանց հարազատների վարկերը՝ մոտ 2 մլրդ դրամի չափով: Այս մասին ասուլիսում հայտնեց ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը:
Գալստյանը նախ պարզաբանեց ընդունված օրինագծի էությունը. բանկերի կողմից ներվում կամ ինչ-որ կերպով ընդառաջվում է վարկերի հետ կապված մարումների հարցը, տվյալ դեպքում հարկային պարտավորությունները, որոնք առաջանում են բանկի մոտ, չեզոքացվում են: «Այսինքն՝ բանկի կողմից հարկեր չեն վճարվելու այն մասով, որով ներումներն իրականացվել են: Սակայն դա չի նշանակում, որ բանկը կոմպենսացվում է ամբողջությամբ իր կողմից ներված գումարի համար»,-ասաց Գալստյանն ու նշեց՝ շահութահարկ առաջանալու դեպքում բանկը չի վճարի շահութահարկը, բայց ներելու ամբողջ բեռը մնում բանկի վրա:
Այդուհանդերձ ԿԲ նախագահի ունեցած վերջին տեղեկության համաձայն՝ բանկերը բավականին մեծ թվով վարկեր կամ վերանայել, կամ ներել են: «Մասնավորապես շատ մեծ քանակի ներվել է զոհվածների և նրանց հարազատների վարկերը: Իմ ունեցած վերջին տվյալներով՝ մոտ 2 մլրդ դրամի չափով»,-ասաց Գալստյանը:
ԿԲ գնահատականներով՝ դա շարունակվելու է: «Մոտ 3 մլրդ դրամի վարկ համակարգն իր միջոցների հաշվին, առանց որևէ օժանդակություն կամ աջակցություն ստանալու, ներելու է մեր զոհված, վիրավոր հայրենակիցների ընտանիքներին և նրանց ընտանիքներին»,-նշեց նա:
Fitch միջազգային վարկանիշային գործակալությունը Երևան քաղաքին վերադարձրել է թողարկողի դեֆոլտի երկարաժամկետ «B+» վարկանիշը արտարժույթով և ազգային արժույթով՝ «Կայուն» կանխատեսմամբ: Այս մասին «Ֆեյսբուք»-ի իր էջում գրել է Երևանի քաղաքապետի մամուլի քարտուղար Հակոբ Կարապետյանը:
«Վարկանիշերը արտացոլում են քաղաքի վարկունակությունը՝ ինքնուրույն «bb-» հիմքի վրա, որը պայմանավորված է ռիսկ-պրոֆիլի «խոցելի» գնահատականի և պարտքային «aaa» բեռի գնահատականի կայունության համադրմամբ: Թողարկողի դեֆոլտի վերջնական վարկանիշը սահմանափակված է Հայաստանի սուվերեն վարկանիշով («B+»/«Կայուն» կանխատեսմամբ)»,- գրել է Կարապետյանը:
Երևանի եկամուտների կայունության վրա, ըստ գործակալության կարծիքի, բացասաբար է ազդում կորոնավիրուսի համավարակի հետ կապված բացասական միտումներ դրսևորող վատթար տնտեսական միջավայրը: Ծախսային մասով Երևանի բյուջեի կանխատեսելիությունը գնահատվում է որպես «միջին մակարդակի»:
Նշվում է, որ Երևանն իրականացնում է հավասարակշռված հսկողություն ծախսերի նկատմամբ, ինչի արդյունքում ծախսերի դինամիկան գրեթե համընկնում է եկամուտների դինամիկայի հետ:
«Տնտեսական շրջափուլի ընթացքում քաղաքի պարտավորությունները հարաբերականորեն կայուն են: Բյուջեի՝ ծախսային ամենախոշոր հոդվածը վերաբերում է հանրակրթությանը, որին բաժին է հասել 2019թ. Բոլոր ծախսերի 42 տոկոսը: Հանրակրթությանը ծախսերի մասով հաջորդում է կոմունալ սեկտորը, որը իր վրա է վերցնում 22 տոկոսը»,- գրել է Կարապետյանը:
Լրատվականներից մեկը, հղում անելով կառավարության այսօրվա նիստում հաստատված ներդրումային համաձայնագրում փոփոխությունների նախագծին, գրել է, որ Իտալական «Ռենկո» ընկերության 2018թ–ի մայիսին խոստացած 300 մլն դոլարի ներդրումն անորոշ ժամանակով հետաձգվել է, այն ինչ Երևանում նոր՝ 250 Մվտ հզորությամբ ՋԷԿ-ը արդեն պետք է կառուցված լիներ և ապահովեր 1000 նոր աշխատատեղեր։
Լրագրողը հղում անելով նախագծի հիմնավորումներին, գրում է, որ նախագծում ծրագրի իրականացման նոր ժամկետ ֆիքսված չէ։
@infocheck_am-ը հայտնում է, որ նախագծում ՋԷԿ-ի շահագործման ամսաթիվը նշված է։
Այսպես, կառավարության նիստի օրակարգում ՋԷԿ-ի կառուցման ներդրումային ծրագիրը 16-րդն է, որին կա կցված 4 փաստաթուղթ։ Նախագծում նշված է, որ որոշվում է հավանություն տալ համաձայնագրում փոփոխություններ կատարելուն՝ համաձայն հավելվածի։ Հավելվածն էլ սահմանում է՝ «Նախատեսված Կոմերցիոն Շահագործման Ամսաթիվ» նշանակել 2021 թվ. օգոստոսի 24-ը:
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այսօր խորհրդակցություն է անցկացրել Շրջակա միջավայրի նախարարությունում։
«Ժամանակակակից քաղաքակրթության համաձայանությունն այն է, որ բնական պաշարների խելամիտ օգտագործումն անխուսափելի է։ Այդ պաշարների օգտագործումը պետք է լինի խելամիտ, որպեսզի շրջակա միջավայրին հասցված վնասների հետեւանքները լինեն կառավարելի:
Սա, իհարկե, եթե շատ ուղիղ ձեւակերպենք՝ շատ դառն արձանագրում է, բայց արձանագրում է, որը չունի այլընտրանք: Հետեւաբար, Շրջակա միջավայրի նախարարության առաջնային առաքելությունը հենց այս ճշգրիտ բալանսին, հավասարակշռության կիրառմանը հետեւելն է եւ դա ապահովելը»,- հայտարարել է ՀՀ վարչապետը:
Կառավարությունը կոնյակի սպիրտ արտահանողներին կվերադարձնի պետական տուրքի գումարը։ Այս մասին կառավարության նիստում այսօր ասաց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ հիշեցնելով, որ կոնյակի սպիրտի վրա սահմանված է տուրք։
Նա, մասնավորապես, նշեց. ՛՛Նախորդ տարի մենք խաղողի մթերումը կարողացանք ի վերջո կազմակերպել, չնայած ընկերություններն արտաքին շուկաներում խնդիրներ ունեին։
Եվ որպեսզի այս տարվա մթերումները նույնպես կարողանանք պատշաճ ձևով կազմակերպել, պիտի խթանենք, որ կոնյակի սպիրտն արտահանվի։ Եվ այս որոշումը կապված է նաև դրա հետ՛՛:
